JAK UŻYWAĆ RODZAJNIKÓW, W JĘZYKU ANGIELSKIM, Z IMIONAMI WŁASNYMI?
Zatrzymajmy się teraz na chwilę przy problemie przechodzenia znaczenia imienia własnego w zwykły rzeczownik policzalny. Taką typową konwersją jest nazywanie produktów od imienia ich producenta lub wynalazcy. Na przykład, popularny płaszcz przeciwdeszczowy produkowany przez Charlesa Mackintosh, najpierw był nazywany a mackintosh, potem
a mack, a w końcu a mac.
Podobnie:
They bought a Ford. Kupili Forda (czyli samochód produkowany przez fabrykę Forda).
Among his books she saw a Shakespeare. Pośród jego książek zobaczyła Szekspira (czyli książkę autorstwa Szekspira).
The painting on my wall is a Rembrandt. Ten obraz na mojej ścianie to Rembrandt.
My mother was married to a Nowak. She was a Kowalski before her marriage. (Opisowo) Moja matka wyszła za jednego z rodziny Nowaków.
Przed ślubem nazywała się Kowalska (czyli „należała do rodziny Kowalskich”).
Porównajmy także:
Have another Martini. (Opisowo) Wypij jeszcze jedno Martini (rzeczownik policzalny).
She’s been drinking Martini ever since the party started. Ona pije Martini od samego początku przyjęcia (rzeczownik niepoliczalny)
A oto kilka innych rzeczowników mających swój “początek” w imionach własnych:
a hoover; a browning; a pullman; a baycott; a watt; a sandwich, etc.
KIEDY UŻYWAĆ RODZAJNIKA THE?
Użycie rodzajnika THE przed imieniem własnym poprzedzonym przymiotnikiem pojawia się w konstrukcjach, w których jest on dodawany na tej samej zasadzie, co w zdaniach podrzędnych. Porównajmy:
She met John.
She met the right John. Spotkała odpowiedniego Jana (w szerszym znaczeniu: tylko jeden Jan jest dla niej odpowiedni spośród wielu innych).
The best John was John Smith. Najlepszym Janem był Jan Smith.
A także:
Grimm wrote the book. Grimm napisał tę książkę.
The famous Grimm wrote the book. Ten słynny Grimm napisał tę książkę (w szerszym znaczeniu: „Inni Grimmowie nie byli sławni„).
You say Shakespeare lived here. Do you mean the Shakespeare or somebody else with the same famous name? Mówisz, że mieszkał tutaj Szekspir. Czy masz na myśli tego Szekspira, czy kogoś innego noszącego to samo słynne nazwisko?
W ostatniej wypowiedzi nie ma przed nazwiskiem żadnego przymiotnika, ale THE powinno zostać zaakcentowane, podobnie jak w:
A: That’s Einstein over there!
B: What, not THE Einstein?
Rodzajniki THE lub A mogą się pojawić przed imieniem własnym również w wypowiedziach określających „tymczasowy” stan:
An angry John Zagniewany Jan (w szerszym znaczeniu: Jan tylko w tej chwili jest zagniewany, czyli jest to jeden z możliwych stanów jego humoru).
The angry John Ten zagniewany Jan (w szerszym znaczeniu: jest kilku Janów, a tylko ten jeden jest zagniewany).
Podobnie:
a rainy Norway deszczowa Norwegia
the dying Arthur umierający Artur
an unrecognizable Stanley nierozpoznawalny Stanley
W wypowiedzi an almost unrecognizable Stanley grabbed it, pokazujemy Stanley’a jako osobę nie do rozpoznania, która potem właśnie nim się okazała. Gdyby od razu było wiadomo, że ta nierozpoznawalna osoba jest Stanley’em, powiedzielibyśmy: The almost unrecognizable Stanley grabbed it. W wielu jednak przypadkach THE nie oznacza tylko stanu przejściowego, a stałą cechę osoby noszącej imię własne, tak jak w:
the well-know Churchill ten znany Churchill
the hated Hitler znienawidzony Hitler
the incomparable Mozart nieporównywalny Mozart
Rodzajnika A użyjemy w wypowiedziach typu:
John thinks he’s a Napoleon. Jan myślał, że jest Napoleonem.
John has the genius of a Shakespeare, the courage of a Napoleon, and the tenacity of a Churchill. Jan ma geniusz Szekspira, odwagę Napoleona i upór Churchilla.
ZAMIANA RZECZOWNIKA W IMIĘ WŁASNE
UŻYCIE RODZAJNIKÓW KIEDY RZECZOWNIK ZAMIENIA SIĘ W IMIĘ WŁASNE
Wcale nie tak rzadko zdarza się, że mamy do czynienia z sytuacją odwrotną, niż ta opisana w poprzedniej lekcji, a mianowicie zwykły rzeczownik zaczyna funkcjonować jako imię własne. Przykładem może być tutaj nadawanie ludziom przydomków i nazwisk pochodzących od ich zawodów:
a baker – BAKER
a smith – SMITH, z zatem można powiedzieć, np.:
This smith is Mr. Smith
Także spotykamy tutaj nazwy geograficzne i instytucjonalne:
a new(ly) found land – NEWFOUNDLAND, oraz:
GREENLAND, ICELAND, NEWCASTLE, etc., a także:
Parliament (w GB); Congress (w USA); Government, etc.
Możliwe są również konwersje innego typu:
a devil (diabeł); the Devil (najsilniejszy ze złych duchów); Satan (imię diabła)
“Dobra” siła najwyższa w religii określana jest wieloma przydomkami, ale ponieważ mówimy o Jedynym Bogu, zawsze to wymaga rodzajnika THE:
the Father; the Lord; the Creator; the Almighty; the Maker, etc., co oznacza jakby: the Father of fathers; the Lord of lords, etc.
Powiemy zatem:
the Lord God Pan Bóg, ale:
Lord Nelson
Rodzajnika THE użyjemy także dla określenia stałych (wiecznych) atrybutów przypisywanych Stwórcy:
the living God Bóg żywy
the invisible God Bóg niewidzialny
The God who created all things Bóg, który stworzył wszystko)
Innymi słowy, stwierdzenie a living God – z rodzajnikiem A – sugerowałoby, że “istnieją jeszcze inni bogowie”. Jednak użycie A w tego typu wypowiedziach jest dopuszczalne przed dopełnieniem zdania w konstrukcjach typu:
I believe in a living God. Wierzę w Boga żywego.
The Lord is a loving Father. Pan jest kochającym Ojcem.
Zmiana nazwy (rzeczownika) na imię własne jest także bardzo często spotykana w określeniach stosowanych dla „jedynych” osób, na przykład wśród dzieci i zakochanych:
Daddy; Mummy; Granny; Auntie; Sweetheart; Baby; Honey
Podobnie:
I’ll ask father. Zapytam ojca.
Grannie will come but auntie says she can’t Babcia przyjdzie, ale ciocia mówi, że nie może.
Największą niestabilność w użyciu rodzajników wykazują tak zwane „wykrzykniki”. Rodzajniki nie występują w tych konstrukcjach, jakby chwilowo:
Look here, man! Popatrz tutaj, człowieku!
Porter, take this luggage! Bagażowy, zabierz ten bagaż!
Lord bless you! Niech ciê Bóg błogosławi!
Devil take you! Niech cię diabli wezmą!
Bardzo podobna sytuacja pojawia się w liczbie mnogiej, w konstrukcjach typu:
Ladies and gentlemen! Panie i panowie!
Come here, girls! Chodźcie tutaj, dziewczyny!
Natomiast w poezji typowym zabiegiem jest personifikowanie abstrakcyjnych pojęć, czyli traktowanie ich jak osoby posiadające imię własne, które nie wymaga rodzajnika:
Fortune smiled on him. Fortuna uśmiechnęła się do niego.
Nature is beautiful on spring. Natura jest piękna na wiosnę.
Warto też pamiętać, że Earth w kontekście oznaczającym nazwę naszej planety (tak jak Mars, Venus, etc.), traktujemy jako imię własne. W innych przypadkach konieczne jest użycie THE. Takimi “specjalnymi” imionami własnymi mogą także stać się w odpowiednim kontekście rzeczowniki typu MAN, WOMAN – na przykład:
God created man and woman.
Man/a man is a social animal.
Men and women have similar abilities and needs.
Share:
Related Posts
Zdania warunkowe: CZASOWNIKI MODALNE I TRYB PRZYPUSZCZAJĄCY
Jednym z podstawowych składników trybu przypuszczającego w języku angielskim – THE HYPOTHETICAL MOOD – są konstrukcje zawierające czasowniki modalne (modal
Zdania warunkowe: Czy zdania warunkowe są zawsze warunkowe?
W podziale tradycyjnym, przy którym jeszcze zostajemy, trochę na siłę upycha się w tak zwanych „podkategoriach” zdania warunkowe, które jak
Zdania warunkowe: GDYBANIE SOLĄ ŻYCIA LUDZI MYŚLĄCYCH
W podziale tradycyjnym, przy którym jeszcze zostajemy, trochę na siłę upycha się w tak zwanych „podkategoriach” zdania warunkowe, które jak
MIGHT: możliwość i pozwolenie
OSTROŻNIE I GRZECZNIE Kolejny, nieprawdopodobny (nonfactual) czasownik modalny – MIGHT – dzieli z MAY wszystkie swoje znaczenia, ale znowu wyrażane są
COULD: możliwość i zdolność
KIEDY „CAN”, a kiedy „COULD”? Czasownik modalny COULD dzieli wszystkie swoje znaczenia z CAN wyrażając je jednak w sposób mniej